URL kısaca bir internet sitesinin özel adresidir. Fakat sadece internet sitesini değil, o sitenin içindeki sayfalara ve tüm belgelere de ulaşmamızı sağlayan yapılardır.
Bir internet sitesinin içindeki sayfalara, klasör ve dökümanlara ulaşmanız için URL adını verdiğimiz adresleri, herhangi bir internet tarayıcısının adres çubuğuna yazmanız yeterlidir.
Bunun karşılığında, adres çubuğuna yazdığınız adresin bulunduğu server (sağlayıcı) sayfayı yada dökümanı hazırlayıp size gönderir, internet tarayıcısı bu bilgiyi işler ve anlamlı hale getirip görebilmemizi sağlar.
Peki URL’ in kelime anlamı nedir?
Uniform Resource Locator yani “Tekdüze Kaynak Yönlendiricisi” olarak Türkçeye çevirebileceğimiz URL, yukarıda bahsettiğimiz tanımla uyuşmakta. İstediğiniz kaynağa sizi yönlendirmek için hazırlanmış özel adreslerdir.
URL Yapısı
Bir URL içinde bir kaç farklı bilgiyi taşıyabilir. Bunlar sırasıyla
Protocol
Domain
Path
Query Strings
Fragment
Şeklinde bir dizilime sahiptir. İsterseniz bir örnek üzerinden gidelim.
Yukarıda gördüğünüz görsel, bahsettiğimiz kısımları göstermektedir.
URL’ i oluşturan bölümleri daha detaylı inceleyelim.
Protocol : genelde bir internet sitesine girerken http:// yada https:// şeklinde gördüğünüz ve URL’in en başında yer alan kısımdır. Fakat protokoller sadece bu ikisi değildir, Bu protokoller sizin internet sitesindeki bir içeriği görmek istediğinizi belirtir.
Snmp, ftp, ntp, sip, rtsp, smtp, pop3, imap4 , dns, dhcp şeklinde, kullanım amacına yönelik farklı farklı protokol çeşitleri bulunmaktadır.
Domain : sanırım herkes domain hakkında az çok bilgiye sahiptir. Siteniz için aldığınız isim diyebiliriz.
Bu isim bir server (sağlayıcı) içerisindeki alanı temsil eder ve kullanıcılar domaine ulaştığında, sağlayıcı tarafından domaine ait olan alana yönlendirilir.
Path : internet siteleri de bilgisayarınızdaki gibi klasörlere sahiptir.
Path kısmı en temel anlamıyla hangi klasöre ulaşmak istediğinizi temsil eder.
Query String : Bu kısım biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bir internet sitesi php, asp gibi farklı yazılım dilleri kullanılarak oluşturulur. Bu diller sayesinde sağlayıcı ve internet sitesi ile iletişimimiz sağlanır ve yazılım dilleri bu “query string”ler yani “sorgu parametreleri” sayesinde ne istediğimizi anlayıp, sağlayıcıdan istekte bulunur ve bize sunarlar.
Örnek olması açısından bir e-ticaret sitesinden telefon almak istiyorsunuz ve istediğiniz özellikleri “filtre” olarak eklediniz. Bu bilgileri yazılım dili query stringler ile server’a iletecektir.
www.eticaretsitesi.com/sayfa.php?urun=telefon&hafiza=64gb&renk=siyah
Yukarıdaki örneği incelerseniz ne demek istediğimi çok daha iyi bir şekilde anlayacaksınız.
Aynı şekilde filtre eklediğinizi ve karşısınıza 20 sayfalık bir sonuç çıktığını düşünün. Bu sefer yukarıda örnek olarak belirttiğim URL’ in sonuna “ &sayfa=15 “şeklinde, hangi sayfayı talep ettiğimizi belirten bir bilgi daha gelecektir.
Fragment : Bir internet sayfası farklı farklı bölümlerden oluşabilir. Biraz önce verdiğimiz örnekten devam edecek olursak telefonlara baktığımız bir sayfa header, ürünler, tavsiye edilen ürünler, iletişim formu, footer şeklinde bölmelere ayrılmıştır. Bu bölmelere aşağı-yukarı kaydırmadan direkt olarak “fragment”ler sayesinde ulaşabilirsiniz. Tarayıcı sizi direkt olarak o bölüme yönlendirecektir.
Bir sonraki yazıda tekrar görüşmek üzere.