MVC Mimarisi Nedir?
Model-View-Controller (MVC) mimarisi, yazılım geliştirmede yaygın olarak kullanılan, uygulama katmanlarını birbirinden ayıran bir tasarım modelidir. MVC mimarisini ayrıntılı olarak ele alarak, temel bileşenlerini, avantajlarını, uygulama alanlarını ve mimari hakkında genel bir değerlendirmeyi sizlere sunmaya çalışacağız.
Uygulamanın mantığını, kullanıcı arayüzünü ve verileri ayrı katmanlara ayıran bu mimari, yazılım geliştirmenin daha düzenli, sürdürülebilir ve esnek bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlar.
MVC Mimarisinin Temel Bileşenleri
MVC mimarisi, adından da anlaşılacağı gibi üç temel bileşenden oluşur:
Model: Uygulama verilerini ve iş mantığını temsil eder. Veritabanı ile etkileşimi, veri doğrulaması ve iş kurallarını içerir.
View: Kullanıcı arayüzünü temsil eder. Modelde depolanan verileri kullanarak kullanıcılara bilgi sunar ve kullanıcı etkileşimlerini işler.
Controller: Model ve View arasındaki iletişimi yönetir. Kullanıcı isteklerini alır, Model’i günceller ve View’e hangi verilerin görüntüleneceğini söyler.
Model katmanı, uygulamanın veri tabanına ve iş mantığına ait tüm işlemleri yönetir. Verileri alır, günceller, siler ve yeni veri ekleme gibi görevleri gerçekleştirir. Ayrıca, veri doğrulaması ve iş kurallarını da içerir, böylece uygulamanın verilerinin tutarlı ve güvenilir olmasını sağlar.
Bu üç bileşenin birbirleriyle etkileşimi, MVC mimarisinin temel işleyişini oluşturur.
Model Katmanı: Veri ve Mantık
Model katmanı, genellikle veritabanı ile etkileşim kurmak için bir Data Access Layer (DAL) kullanır. DAL, veritabanı işlemlerini soyutlayarak, Model katmanının veritabanı teknolojisinden bağımsız olmasını sağlar.
Örneğin, bir e-ticaret uygulamasında Model katmanı, ürün verilerini (ad, fiyat, açıklama, stok durumu gibi) yönetir ve kullanıcıların sepetlerine ürün ekleme veya sipariş oluşturma gibi iş mantığını yürütür.
Model katmanı, uygulamanın veri tabanına ve iş mantığına ait tüm işlemleri yönetir. Verileri alır, günceller, siler ve yeni veri ekleme gibi görevleri gerçekleştirir. Ayrıca, veri doğrulaması ve iş kurallarını da içerir, böylece uygulamanın verilerinin tutarlı ve güvenilir olmasını sağlar.
View Katmanı: Kullanıcı Arayüzü
View katmanı, uygulamanın kullanıcı arayüzünü (UI) temsil eder. Modelde depolanan verileri kullanarak kullanıcılara bilgi sunar ve kullanıcı etkileşimlerini işler. View, kullanıcıların uygulamayla etkileşim kurmasını sağlayan tüm görsel bileşenleri içerir.
Örneğin, bir e-ticaret uygulamasında View katmanı, ürün listesini, ürün ayrıntılarını, sepet içeriğini ve ödeme ekranlarını görüntüler. Kullanıcıların ürünleri görüntülemesini, sepetlerine ürün eklemesini ve ödeme yapmasını sağlayan tüm UI öğeleri View katmanında yer alır.
View katmanı, genellikle HTML, CSS ve Javascript gibi web teknolojileri kullanılarak oluşturulur. Ancak, masaüstü uygulamaları veya mobil uygulamalar gibi farklı platformlar için de kullanılabilmektedir.
Controller Katmanı: İşlem Kontrolü
Controller katmanı, MVC mimarisinin beyni olarak düşünülebilir. Kullanıcı isteklerini alır, Model’i günceller ve View’e hangi verilerin görüntüleneceğini söyler.
Controller katmanı, uygulama mantığının önemli bir bölümünü içerir ve Model ve View arasındaki iletişimi yönetmekten sorumludur.
Örneğin, bir e-ticaret uygulamasında kullanıcı bir ürüne tıkladığında, Controller katmanı bu isteği alır. Ardından, Model’den ilgili ürün bilgilerini alır ve View’e bu bilgileri görüntülemesi için iletir. Kullanıcı ürünü sepetine eklediğinde, Controller katmanı bu isteği alır, Model’i günceller ve View’e sepet içeriğini görüntülemesini söyler.
